Szlak Świętej Warmii jest szlakiem turystyczno-pielgrzymkowym prowadzącym przez najważniejsze warmijskie miejsca związane z religią rzymskokatolicką oraz osobami z nią związanymi. Na szlaku znajdziemy m.in. „polskie Lourdes” – czyli słynne Sanktuarium Maryjne w Gietrzwałdzie czy miejsca związane z Janem Pawłem II, biskupem Wyszyńskim czy biskupem warmińskim Ignacym Krasickim.
Warmia jest tą historyczną krainą, która przez wieki, nawet znajdując się pod panowaniem protestanckich Niemiec, pielęgnowała w sobie polskość i związaną z nią religię katolicką. Można powiedzieć nawet, że polskość przetrwała na Warmii w czasach zaboru pruskiego i potem, w czasach międzywojennych i II wojny światowej, głównie dzięki silnemu przywiązaniu ludności polskiej do religii katolickiej, będącej w opozycji wobec wyznających luteranizm Niemców. Wyznanie rzymskokatolickie było dla ludności polskiej na znajdującej się w granicach państwa niemieckiego luterańskiej Warmii silnym spoiwem łączącym warmińskich Polaków.
Co ciekawe to właśnie religia katolicka jest głównym wyróżnikiem polskich Warmiaków od Mazurów. Warmia była wierna religii rzymskokatolickiej, a Mazurzy – także ci polskiego pochodzenia – w większości byli wyznawcami luteranizmu. Przywiązanie ludności polskiej na Warmii do religii katolickiej przez całe stulecia było widoczne zarówno w architekturze jak i kulturze warmińskiej. Wiele z tych pamiątek historii przetrwało do dziś. I dzięki temu możemy dzisiaj podążać Szlakiem Świętej Warmii.
Warmia była zawsze wierna Bogu i Kościołowi katolickiemu, zasługując na zaszczytne miano Świętej Warmii
Jan Paweł II
Terytorium Warmii od początku jej istnienia było ściśle związane z religią rzymskokatolicką. Granice Warmii zostały ustalone w roku 1243 jako terytorium dominium biskupstwa warmińskiego w obrębie Państwa Zakonu Krzyżackiego w Prusach i stanowiło 30 procent terenu całej diecezji warmińskiej. Sto lat później ukształtowały się ostateczne granice Warmii. W 1454 miasta Warmii wzięły udział w powstaniu antykrzyżackim w trakcie którego uznały zwierzchnictwo króla Polski. 12 lat później na mocy II pokoju toruńskiego w 1466 r. księstwo warmińskie weszło w skład prowincji Prusy Królewskie należącej do Korony Królestwa Polskiego, a zwierzchnictwo nad Warmią objął biskup warmiński. Do Polski Warmia należała do pierwszego rozbioru Polski, czyli do roku 1772, kiedy to została włączona do Prus. Ponownie w granicach Polski Warmia znalazła się w roku 1945.
Szlak Świętej Warmii
Szlak Świętej Warmii to turystyczno-pielgrzymkowy szlak prowadzący przez ważne – z punktu widzenia wiary i religii katolickiej – miejsca dawnej Warmii. Na szlaku znajdziemy m.in. wspaniałe Sanktuaria Maryjne w Świętej Lipce, Stoczku Klasztornym i Gietrzwałdzie, czy warmińskie miejsca związane z Janem Pawłem II i kardynałem Wyszyńskim.
Miejsca na Szlaku Świętej Warmii:
- Wrota Warmii w Bałdach
- Gietrzwałd: Polskie Lourdes
- Olsztyn: Zamek, Archikatedra i Jan Paweł II
- Kalwaria Warmińska w Głotowie
- Kolegiata w Dobrym Mieście
- Lidzbark Warmiński – historyczna stolica Warmii
- Sanktuarium Matki Bożej Królowej Pokoju w Stoczku Klasztornym
- Sanktuarium Krwi Chrystusa w Bisztynku
- Reszel
- Sanktuarium w Świętej Lipce
- Sanktuarium Św. Rocha w Tłokowie
- Sanktuarium Maryjne w Krośnie k. Ornety
- Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Chwalęcinie
- Pieniężno
- Frombork
- Braniewo