Warmia i Mazury, jeden z najbardziej malowniczych regionów Polski, mierzy się z istotnymi wyzwaniami gospodarczymi. Dane GUS pokazują, że liczba firm w regionie zmniejsza się drugi rok z rzędu. W 2023 roku powstało tu 3,4 tys. nowych przedsiębiorstw, lecz mniej niż 60% z nich przetrwało pierwszy rok działalności. W efekcie, mimo nowych inicjatyw, liczba firm w regionie systematycznie maleje, co rodzi konsekwencje dla lokalnych finansów i rozwoju gospodarczego.
Turystyka i wojna – kluczowe wyzwania
Warmia i Mazury od lat bazują na turystyce, która stanowi jedną z głównych gałęzi regionalnej gospodarki. Wojna w Ukrainie negatywnie wpłynęła na ten sektor, ograniczając napływ turystów i klientów z zagranicy. Jak wskazuje ekonomista Piotr Soroczyński, skutki wojny odczuwa także transport oraz handel, które na wschodzie Polski uległy wyraźnemu osłabieniu. Zmniejszenie liczby mikro- i małych firm w regionie wyniosło niemal 5% – więcej niż średnia krajowa.
Brak innowacyjności
Warmia i Mazury zajmują ostatnie miejsce w kraju pod względem liczby firm innowacyjnych w odniesieniu do całkowitej liczby przedsiębiorstw. W zestawieniu Barometru Innowacyjności region ten uplasował się na końcu rankingu, co stanowi wyzwanie w kontekście dywersyfikacji gospodarki i jej przyszłości.
Branże z potencjałem – drewno i meble
Jedną z historycznych specjalizacji Warmii i Mazur jest przemysł drzewny i meblarski. Wciąż ma on duże znaczenie dla regionu, ale jego kondycja zależy od popytu eksportowego i stabilności gospodarki międzynarodowej. Wahania w tym sektorze, szczególnie w obliczu globalnych wyzwań ekonomicznych, wpływają na ogólną sytuację biznesową regionu.
Nowa reforma finansów samorządowych – szansa czy zagrożenie?
Od 2025 roku samorządy, w tym gminy Warmii i Mazur, będą uzależnione od podatku CIT wypracowanego przez firmy działające na ich terenie. Obecna kondycja sektora biznesowego wskazuje, że wpływy z CIT mogą być niższe niż w regionach bardziej rozwiniętych gospodarczo. Tym samym Warmia i Mazury mogą stanąć przed koniecznością dodatkowego wsparcia z funduszy krajowych lub europejskich.
Wnioski i rekomendacje
Dywersyfikacja gospodarki: Konieczne jest rozwijanie nowych sektorów, takich jak IT, technologie ekologiczne czy nowoczesne usługi turystyczne, które mogą przyciągnąć młodych przedsiębiorców.
Wsparcie dla mikro- i małych firm: Lokalne programy wspierające nowo powstałe firmy mogłyby zwiększyć ich szanse na przetrwanie pierwszego roku działalności.
Promocja innowacji: Zachęty dla firm inwestujących w innowacje mogą poprawić konkurencyjność regionu.
Rozwój transportu: Inwestycje w infrastrukturę transportową mogą ułatwić przedsiębiorcom działalność i przyciągnąć inwestorów spoza regionu.
Pomimo trudności, Warmia i Mazury wciąż mają szansę wykorzystać swoje zasoby naturalne, lokalne specjalizacje i unikalny charakter turystyczny do budowy silniejszej i bardziej zróżnicowanej gospodarki. Wymaga to jednak wsparcia, zarówno na poziomie lokalnym, jak i krajowym.
